Intro

De tentoonstelling Mensentuin. Koloniale tentoonstellingen wereldwijd belicht de geschiedenis van mannen, vrouwen en kinderen uit Afrika, Azië, Oceanië en Amerika die in het Westen werden tentoongesteld, met name in het kader van wereld- en koloniale tentoonstellingen. Eén ervan was de Wereldtentoonstelling van 1897 in Brussel, en dan met name het Congolese gedeelte ervan, dat in Tervuren werd georganiseerd. Daaruit ontstond in 1898 het Congo Museum, het huidige AfricaMuseum.

De tentoonstelling verkent op historische en thematische wijze de subtiele grenzen tussen ‘exotisch’ en gekoloniseerd, wetenschap en voyeurisme, tentoonstelling en spektakel, kolonialisme en racisme. Ze probeert de anonimiteit te doorbreken van de tentoongestelde bevolkingsgroepen ‒ met name de Congolezen die in 1897 in Tervuren waren, of tussen 1880 en 1958 op de andere tentoonstellingen in België. Dat doet ze door hun verhalen te vertellen, die even divers als vergeten zijn. Ten slotte buigt de tentoonstelling zich over het wereldbeeld van de hedendaagse bezoeker.

Het unieke parcours, met meer dan vijfhonderd documenten, laat zien hoe deze tentoongestelde mensen — die tegelijk propaganda-instrumenten, wetenschappelijke studieobjecten en bronnen van vermaak waren — de westerse visie hebben gevormd. De bezoeker krijgt er een brede kijk op de omvang van het fenomeen: de koloniale tentoonstellingen trokken in totaal meer dan anderhalf miljard bezoekers, en alles samen waren er bijna vijfendertigduizend ‘figuranten’ van over de hele wereld bij betrokken.